Straat (1); Smarten

Wie niet langer lid van een club wil zijn, kan maar beter het lidmaatschap beëindigen. Op de ledenlijst blijven staan, het kwartaalblad ongelezen weggooien en nooit naar de jaarvergadering gaan: het is zo’n halfslachtig gesukkel.

Zo’n 10 jaar terug heb ik me laten uitschrijven bij de RK Kerk. De procedure hield meer in dan een mailtje naar het secretariaat. Sindsdien ben ik een ‘cultuurkatholiek’.

Deze 'status' valt te vergelijken met die van een inwijkeling die de Nederlandse nationaliteit verkrijgt. Ondanks alle inspanningen om zo goed mogelijk geïntegreerd te raken, hoeft de persoon maar even iets te zeggen in de nieuw verworven taal of de toehoorder weet het al. ‘Komt u oorspronkelijk uit een Franstalige omgeving? Ja? Ik meende het al te horen'.

Je voorgaande geschiedenis raak je niet kwijt. Om een detail te noemen: voor mooi weer op je vakantie breng je een worst naar …? ... de heilige Clara. Heel goed.

Laatst waren we met een groep Nederlanders in het buitenland aan het bergwandelen. Als snel bleek dat we allemaal een katholieke achtergrond hadden. Puur toeval. De mannen hadden vroeger op school gezeten bij fraters en de vrouwen bij nonnen. Afijn, het passeerde - in fruitige opgewektheid - allemaal de revue: de eerste communie, het jongerenkoor, de kleine catechismus. Wie in haar of zijn jeugd in een streek woonde waar katholieken niet in de meerderheid waren, hadden het ‘moeilijker’ dan wij in Brabant.

Op zondag 27 maart liepen we in het Catalaanse Manresa door de ‘Avinguda d’els Dolors’, de Laan der Smarten. Acuut dacht ik aan de naderende Pasen. Aan Jezus, de Man van Smarten. Aan de Zeven Smarten van Maria bij het kruis van haar lijdende zoon. Zo werkt dat. De beelden liggen opgeslagen in je kop.

Zeer waarschijnlijk kent Nederland geen laan, straat, steeg of plein der smarten. België misschien? Want daar - om precies te zijn in hartje Antwerpen - is in elk geval een Jezusstraat. In Nederland is het eerder gesloopte en verdwenen Maastrichtse Christusstraatje na lange tijd (citaat) ‘opnieuw opgestaan’ als Oud Christusstraatje. Voor dit soort benamingen moet je kennelijk in streken zijn waar het katholicisme van oudsher dominant aanwezig is. Ik zal ervoor opnieuw de grens over trekken. Ver hoef ik niet te gaan, want Latijns-Europa begint in Vlaanderen.