Dwars door Spanje (12); Zaragoza (a)

De gekozen weg van Cuenca naar Zaragoza voert ons op 2 juli door een mooie omgeving. Een stuk gaat het langzaam slingerend omhoog en op sommige plekken is het dal steil en zien we de rivier. De buitentemperatuur is met 19,5°C aangenaam. Op enig moment uit de bergen, zien we zeer groene velden met een ons onbekende soort graan.

We gaan de Taag over. Hier, nog dicht bij zijn oorsprong, een nog smalle stroom. Deze rivier, met 1007 km de langste van het Iberisch Schiereiland, mondt bij Lissabon uit in de Atlantische Oceaan. Twee weken terug liepen we bij Soria langs de Duero. Daar was de stroom - ook nog weinig imponerend - op weg via Portugal naar de dezelfde Oceaan. Zaragoza waar we nu naartoe gaan, ligt aan de Ebro. Eveneens een machtige rivier.

We lunchen in Monreal del Campo op het terras van La Despensa de Monreal. Het gesprek met de eigenaar komt op saffraan dat hier al eeuwen verbouwd wordt (zo we gelezen hebben op een bord over de streek). Even later komt mevrouw met verschillende producten waarin saffraan verwerkt is. Pure saffraan kost een vermogen. Bij het afrekenen koop ik twee tabletten chocolade voor thuis. 

Opnieuw verandert de omgeving: we noemen het cowboy- en indianenland.

Al snel zitten we in het drukke verkeer aan de westrand van Zaragoza. We verblijven twee nachten in het nieuwe hotel TRYP op het terrein waar in 2008 de Wereldtentoonstelling stond.

Ook hier is de overgang van het platteland naar de stad abrupt. Uren kun je door een enorme leegte rijden waarbij je je afvraagt waar de boeren wonen van wie het gewas, de druiven, de olijfbomen etc. om je heen zijn. Om de zoveel tijd kom je door of langs een dorp. Vaak is daarin leegstand te zien. De mensen trokken en trekken naar de stad. De urbanisatie is in Spanje een duidelijk aanwezig fenomeen. 

Vanuit onze kamer hebben we uitzicht op Puente del Tercer Milenio, de brug met de grootste betonnen boogoverspanning ter wereld die sinds 2008 beide zijden van de Ebro met elkaar verbindt. Eerst denken we: ‘Kan best van Santiago Calatrava zijn’, de grote Spaanse architect wiens opvallende creaties altijd budget- en deadline-overschrijdend klaar zijn. Dan blijkt dit exemplaar (kosten: bijna €23 miljoen) van Juan José Arenas de Pablo te zijn. De brug werd op 7 juni 2008 opengesteld; de tentoonstelling een week later op 14 juni.

De Ebro, de derde grote Spaanse rivier van deze reis door Spanje, mondt uit in de Middellandse Zee. Buiten is het heet en we blijven in de buurt van het hotel.

De volgende dag - 3 juli - wordt een maximum temperatuur verwacht van 37°C. Daarom gaan we (al) om 09.00 uur op pad. We lopen in de schaduw naar het centrum.

Zaragoza. Voor de komst van de Romeinen bevindt zich op deze plek aan de Ebro een Iberische nederzetting: Salduie. In 14 v. Chr. wordt het Colonia Caesar Augusta. Geen andere stad zou naar de Romeins keizer genoemd worden. Restanten van de ‘Romeinse muren’ (foto 1) zijn de eerste monumentale zaken die we zien bij binnenkomst van de oude binnenstad. 

De stenen versterking ligt tegenover de Mercados de Zaragoza. Deze overdekte markthal met gietijzeren staketsel (1903) wordt op dit moment gerestaureerd. In een tijdelijke ruimte ertegenover wordt de handel voortgezet. De ansjovis kost tussen de drie en vier euro. ‘Weer thuis in Den Bosch ga ik een pond in het zuur leggen’, neem ik me voor. Tijdrovend werk en de kleine visjes zijn in een mum op. Erg lekker.

We komen bij de Plaza Nuestra Señora del Pilar, een langgerekt plein en een van Europa´s grootste autovrije gebieden. Tegenover elkaar liggen twee imponerende kerken. We beginnen met de omvangrijkste, de Basilica del Pilar; volgens overlevering het oudste aan Maria gewijde gebedshuis uit de christelijke wereld. Het barokke gebouw telt een groot aantal torens en koepels (foto 2). Binnen valt het 16^de-eeuwse etablo mayor op, een ´erfenis´ uit de voorgaande kerk (gotisch-mudéjar) die vanaf 1681 vervangen werd. Bij het retabel staat in de uitleg de zin ´rica silleria en madera de roble de Flandes (1548)´. Het gebruikte eikenhout werd en wordt naar de regio van herkomst genoemd: Vlaanderen. In feite gaat het om de havenstad Antwerpen waar de boomstammen van Baltische herkomst werden overgeladen van Hanzeschepen naar andere vervoerders.

Vervolgens zoeken we de koelte op van Museo Goya (Museo Camón Aznar). In de kelder liggen tegenover de ingang naar de videoruimte resten van een Romeinse tempel. Het Museum bevat schilderkunst van de 15^de tot de 20^ste eeuw. Er hangt o.m. een werk van Pedro de Campaña, de Brusselaar Peter de Kempeneer die in de 16^de eeuw lang in Sevilla werkzaam was.

De kern van de collectie bestaat uit een rijke vertegenwoordiging van het oeuvre van Goya.

Buiten is het warm. We drinken koffie en thee op het terras-met-ventilatoren van Lanbuganvilla. Daarna lopen we (zoveel mogelijk in de schaduw) vanuit het centrum richting hotel. Onderweg willen we een volgend groot(s) gebouw bezoeken voor het om 14.00 uur dicht gaat.  

Zaragoza was onder de naam Medina al-Baida Saraqusta (Zaragoza de Witte) Arabisch van 714 tot 1118. De regerend vorst bouwde na 1050 het paleis De Aljafería. Spaanse vorsten breidden het uit tot een fort (foto 3, 4, 5) en tegenwoordig zetelt er de regionale regering van Aragón. Een lange restauratie vind plaats ik 1947-1998. Het behoort met de Moskee van Córdoba en het Alhambra in Granada tot de top-3 van de Moorse architectuur in Spanje. We kunnen nog net mee met de laatste Spaanstalige excursie van deze ochtend. Prachtig.

Dan te voet door de ´blèkkerende´ hitte het laatste stuk naar het hotel± tijd voor lunch en siësta. Vanavond verder.