Karel en de bultrug

Wat hebben Den Bosch, Gent en Toledo gemeen: Karels Kop. In de eerste stad is dat letterlijk. Daar staat het hoofd van Karel V, hertog van Brabant, koning van Spanje, keizer van Duitsland op de koer van Het hof van Zevenbergen. Dat stadspaleis aan de Keizerstraat was zo'n vijf eeuwen geleden het logeeradres van de vorst binnen onze muren.

Met name dankzij de inspanningen van de Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch is dat konterfeitsel daar gekomen. Het loopt niet erg in het oog. 

In Gent zit nog een heel lijf aan die kop. Misschien niet zo verwonderlijk: Karel V werd in deze Vlaamse stad geboren. Ook daar bevindt de vorst zich niet echt 'in de loop'. Je moet de keizer zoeken in de toeristische luwte aan het Prinsenhof.

Wie het eenmaal heeft gevonden, kan in de directe omgeving de nodige herinneringen aan de landsheer vinden

Deze vertoont in zijn moederstad twee gezichten: dat van de geëerde én van de gevreesde heer. In die tijd was er weinig discussie. Een aangespoelde bultrug werd ongetwijfeld met gejuich onthaald en vervolgens opgegeten door de strandjutters en hun familie. Hoezo een stille tocht voor zo'n gedesoriënteerde berg vlees? Karel liet lieden die hun routeplanner richting Luther hadden gezet, zonder vorm van pardon naar een andere wereld helpen. Hun namen hangen in het 'Donkere Poortje' als een teken aan de wand.

En dan Toledo: ook een compleet beeld. Bijna een tweelinghelft van wat in Gent staat. Ook dit hoeft niet zo verwonderlijk te zijn, want het Gentse exemplaar is een geschenk van deze Spaanse zusterstad. 

In de voormalige Spaanse hoofdstad zie je Karels Kop niet echt over het hoofd. Volg de wandelroute langs de oude stadsmuur en in een draai naar buiten van zo'n prachtige Arabische poort - en die zijn er daar méér dan een - tref je de granieten keizer aan.

Karel staat daar als een wachter. Zijn grootouders van moeder kant, hadden in 1492 een eind gemaakt aan de Moorse overheersing. En wie van de overwonnenen uiteindelijk niet van zins was om katholiek te worden, kon vertrekken. Al sneed het land zich daarmee flink in de vingers - veel arbeiders en boeren konden niet opgevolgd worden - geen gemeut. Zo was dat toen.

Toledo is als een openluchtmuseum aan de Taag. 3000 jaar Spaanse geschiedenis, in steen gedocumenteerd op een heuvelrug.

Had ik me toch bijna 'bultrug' geschreven.