'Hij bestuit zijn vrouw'

Het is vooral in ‘den vreemde’ dat het taaleigen opvalt. Zoals woensdagavond 28 november, samen met de jongedame aan tafel bij ‘Tíos’. Daar, op de miniboulevard van Kijkduin, peuzelen we al keuvelend de lekkere verzameling hapjes op, vanaf een etagère voor ons. Een aanrader, dit gerecht: Tíos’ Trots, zeg maar.

Kijkduin dus, 140 km bij mij vandaan, voor haar bij wijze van spreken om de hoek. Mijn accent moet in die ruimte voor een buitenstaander boterzacht klinken tussen wat hier van de verschillende tafels opklinkt. Ik heb al iemand een oudere dame met ‘buuffie’ – hoe spel je dat eigenlijk? – horen aanspreken. ‘Even een bakkie doen’ kan elk ogenblik gezegd worden. Uiteraard vermijd ik typische brabo-woorden in contact met bijvoorbeeld de bediening en waag mij niet aan ‘schoonbroer’ of ‘mondfiat’. In mijn gezelschap schakelt ook de jongedame een bietje over, en wel richting zuid, wanneer zij vertelt dat ze die ochtend om 08.00 uur aangereden is. Thuis vertrokken dus. Wellicht daardoor aangezet ontvalt mij in een beschrijving achteloos dat in mijn gezelschap iemand zijn vrouw ‘bestuitte’.

Ik merk het onmiddellijk op en zeg: ‘Da’s brabo voor complimenteren’. Thuis zou zo’n voetnoot nog niet bij me opgekomen zijn.

‘Stuiten’ en ‘bestuiten’ hangen samen. Beide bewegen zich in de gewestelijke sfeer. In Brabant en Limburg betekent het eerste - met het vaste voorzetsel voor - volgens Antoon Weijnens Dialectwoordenboek snoeven: ‘Hij stuit over zijn auto’. Bestuiten krijgt een lijdend voorwerp, zoals bij die ophemelende man van: ‘Hij bestuit zijn vrouw’. Dit bestuiten hoort als Zuid-Nederlands woord tot mijn taaleigen. Het wordt gebruikt aan weerszijden van de Belgisch-Nederlandse grens. Bestuiten is ook een van die woorden – zoals aanrijden – waarvan ik jaren dacht dat het wel in heel Nederland zou voorkomen. Mooi niet dus. Zo brengt een uitstapje naar een andere linguïstisch landschap de eigen taaltuin scherper in beeld. Bovendien heb ik het vermoeden dat ik vanaf nu niemand meer kan bestuiten zonder aan een étagere te denken.