donderdag 23 mei 2019

Dagboek Portugal (3); ondergronds Alcácer do Sal

16/05 (2)
De ingang van de crypte ligt precies onder onze kamers in de pousada Dom Afonso II. Na een uitstekende inleidende film bezoeken we de ondergrondse etage. De permanente expositie begint met een samenvattende tijdsbalk ‘van nu naar toen’. Daarna lopen we tussen de fundamenten met elementen uit de IJzertijd, de Fenicische, Romeinse en Arabische periode. Ook zijn er grote en kleine vondsten uit deze tijdperken te zien.
Bij het herstel van het voormalige monument is er ‘sparend gebouwd’: de nieuwe dragende elementen hebben de aanwezige archeologische resten zo veel mogelijk gerespecteerd. 

Al lopende proberen we ons te oriënteren: ‘Op welke plek onder het hotel bevinden we ons nu?’

Op een bepaald punt valt licht naar binnen. Boven ons bevindt zich de glazen blok die we in het midden van de binnenplaats classificeerden als ‘kunstwerk in vijver’. Rond die open ruimte loopt de kloostergang. We zijn dus onder het claustrum, het centrale kloostergedeelte. 

In de loop der eeuwen hebben de sporen uit de verschillende bewoningsperioden zich met elkaar vermengd. Tekeningen en andere aanwijzingen maken duidelijk wat bij welke tijd hoort. 

De vitrines laten prachtige kleine vondsten zien. De Feniciërs brachten als eerste ‘bezoekers’ ook sieraden en amuletten mee uit bijvoorbeeld Egypte. 

Ik ben extra geïnteresseerd in wat ik tijdens deze reis tegenkom uit de Arabische periode. Voor Alcácer do Sal eindigde die - na iets meer dan vijf eeuwen - definitief op 18 oktober 1217. Dicht bij de pousada is met name de vestingmuur uit die tijd zichtbaar. Plus een opgeknapte toren die na zonsondergang mooi verlicht is. 

In de architectuur vallen meer zaken met Arabische wortels aan te wijzen. Typische schoorsteentjes bijvoorbeeld. Op sommige oudere plekken lijkt het alsof je in de kasba loopt. De rijstproductie die grootschalig langs de rivier plaatsvindt, kreeg een sterke impuls na 711. In de keuken-van-alledag is het nadrukkelijke gebruik van kruiden en specerijen als koriander en kaneel ook schatplichtig aan de periode tot 1217. 

Zoals in wat later Spanje werd, betekende ook hier de Reconquista geen abrupte breuk met de voorgaande tijd. Veel ‘Portugese’ Christenen waren Mohammedaan geworden, de oude moedertaal was verdwenen en daar waar het oude geloof en de romaanse volkstaal nog bewaard waren - bij de Moçárabes - bleken deze nauwelijks herkenbaar voor de ‘bevrijders’. 

In Portugal eindigde de Reconquista in 1249 met de herovering van Faro. De Spaanse in 1492 met de val van Granada. 

Voor ons is deze crypte een zeer verrassende ontdekking. Inhoud en vormgeving sluiten naar kwaliteit gemeten aan bij de grotere vindplaatsen in het Spaanse Mérida (Museo Nacional de Arte Romano) en Cádiz (la Casa del Obispo).
Een wat uitbundigere reclame voor dit fenomeen zou de pousada (en de gemeente) niet misstaan, suggereren wij ‘s avonds tijdens het diner aan de leidinggevende. 

Ter afsluiting van deze interessante en zonnige dag kiezen we opnieuw voor een menu dat de regionale keuken alle eer aandoet. Dit keer afgesloten met een Portugese cognac van het merk Macieira. 


Geen opmerkingen:

Een reactie posten