Bolduque (16); tunnelvisie

Op zondag 27 november ga ik met een groep studentes in Den Bosch op pad. Ze verblijven tijdelijk in Nijmegen en komen allemaal uit Spanje. Deze samenstelling maakt het verhaal direct een hoop gemakkelijker. Ooit behoorden onze landen tot hetzelfde wereldrijk.

In de aanwezigheid van Latijnen vind ik een zekere bescheidenheid van mijn zijde op zijn plaats. Den Bosch heeft tot op heden niet echt een Romeins verleden, de resten van de Gallo-Romeinse tempel van Empel ten spijt. Op het Iberisch schiereiland lijkt het ontbreken van de Romeinse aanwezigheid eerder een uitzondering. Madrid, de stad waaraan de Romeinen voorbij gingen, lijdt daar vreselijk onder. De dames komen uit Santiago de Compostela en Sevilla en blijken goed bekend met hun erfgoed. Bovendien hebben ze Nijmegen als Romeinse stad al ontdekt.

Terwijl we beginnen met een koffie, plaats ik bij mijn inleidend praatje het ontstaan van Den Bosch in een periode dat in het zuiden de Reconquista van Spanje op de Mohammedanen in volle gang was. De voorouders van mijn gehoor waren in het geschiedenisboek al een heel eind op scheut toen wij nog pas de kaft opsloegen. Dat werkt gelijk relativerend op mij: onze stad is al lang niet meer 'de navel van Europa'. Of 'mooier dan Parijs', zoals in een 'roemrijk' lied gezongen wordt.

Parallel gaan onze lijnen lopen wanneer Filips de Schone in 1504 bij Jeroen Bosch een schilderij bestelt. Hij is toch in de stad en de aanbetaling is zo geregeld. De ‘knappe prins’ zal het nog ver schoppen. Hij wordt de eerste Habsburger op de Spaanse troon. En tot 1629 is aan onze kant van de grens de hertog van Brabant een telg uit de familie der Spaanse Habsburgers. En passant vertel ik over de aanwezigheid van de Bossche beeldhouwer Roque de Balduque in Sevilla. Zijn werk is nog steeds in die stad en omgeving te bewonderen. Zo was hij jaren de leider bij de vervaardiging van het Retablo Mayor in de kathedraal van Sevilla. Kijk, en zo is de band met Den Bosch of Bolduque weer mooi gelegd, denk ik.

Is het mogelijk je eigen stad te bekijken alsof je daar voor het eerst komt? Lastig, lijkt me. Ook vandaag, wanneer ik opnieuw met buitenlanders door het oude centrum sjouw. Af en toe lukt het me om afstand te nemen van wat ik in mijn tunnelvisie als waarheid meen te kennen.

We doen de route: oude haven, Uilenburg, St.-Cathrien, stadsmuur, Bastionder, Parade, St.-Jan, Hinthamerstraat, Markt en die meiden worden kampioen fotografie. Alles is aanleiding voor een opname. Hun Nederlandse (studie)begeleider en ondergetekende moeten vaak ‘mee op de foto’. Mijn mond staat 's avonds nog scheef van het lachen. Het in mijn ogen meest opmerkelijke plaatje schieten ze bij een voormalig bushokje aan de Zuidwal. Waar ik aan voorbijloop, blijkt in hun ogen bijzonder.

Bij de St.-Jan landt mijn verhaal over Jeroen Bosch prima. De dames kennen hun klassieken. Aan de Markt verwijs ik ze naar de twee bekende adressen van de meester. Nog een laatste foto bij het standbeeld van El Bosco en dan verdwijnen hun docent en ik in de kroeg voor een aantal glazen Westmalle Dubbel. Het is 16.15 uur en koopzondag; de studentes gaan vrolijk richting etalages.

Over Roque de Balduque: http://bolduque.blogspot.com/2011/07/bolduque-15-roque-de-bolduque.html