De hudo belicht

Er zijn twee nieuwe wc-potten in ons huis geplaatst, dus schilder ik de 'kleinste kamertjes'. We hebben zonnige kleuren uitgekozen die bij de gele en rode tegels passen. Met twee (nagenoeg) linkerhanden moet ik erg opletten om er geen zootje van de maken. Dit staat niet in de weg dat mijn gedachten keer op keer afdwalen. Het schijnt dat mensen de mooiste dingen hebben bedacht op het toilet. Het verhaal wil dat Luther er zijn stellingen geformuleerd zou hebben, maar dat is misschien wel paapse vuilspuiterij.

Dat laatste is uiteraard wel de kernactiviteit die in deze faciliteit plaats vindt. Niet vreemd dat daarom woorden als poep- dan wel kakdoos in omloop raakten. Een oudoom van mijn vrouw had 'op 'nnen achteraf' en keuterboerderijtje gekocht. Het toilet zat achter de bijkeuken in een soortement hok en die wc bestond uit een witte kist met daarin een ronde deksel. Daarop kon je plaatsnemen voor een grote of kleine boodschap. Die oudoom tilde in onze aanwezigheid het deksel op en vroeg: 'Wie wil d'r een ijsje'. Als ik langs een ijscokar loop, zie ik ons weer op die zomerse namiddag bij dat houten timmerwerk staan.

Woorden als kak- of poepdoos verwijzen direct naar de verlangde inspanning. Het beeld is meteen helder. Bij 'woudkapel' is dat al weer minder. Hiermee wordt een losstaand huisje bedoeld met in de deur een uitgezaagd hartje voor de frisse lucht. Een toilet buiten dus. Zo'n woudkapel gebruikten wij de eerste maanden van ons huwelijk. Het toegewezen huis was nog niet voltooid, dus werd het tijdelijk een zomerhuisje. Toen wij daar weggingen, was het winter. De kou zorgde ervoor dat de buiten-wc een te mijden plek geworden was.

Zit-wc's zijn bronnen van besmetting.Wellicht hebben de Fransen daarom de hurktoiletten uitgevonden. Beruchte plekken want voor je het weet, ligt je portemonnee in de stront. Of kak je op je eigen hakken. De vraag is overigens of het hierbij om een Franse vinding gaat. De Italianen hebben het over een 'turco', en dat verwijst meer naar rechts op de landkaart. Overigens bestaat er ook een Nederlandse variant: de hudo. Die was (en is wellicht nog) in gebruik bij de padvinderij als tijdelijke woudkapel van bijvoorbeeld zeildoek. Hudo? Houd Uw Darmen Open.

Uiteraard zijn het de Angelsaksen die de wc in de ban gedaan hebben. Zij spreken over 'restroom'. Niet om daar de 'resten' van de spijsvertering kwijt te raken, maar kennelijk om er tot rust te komen. En dan zitten ze daar dus hoe dan ook op hun 'gemak'.

Het schilderwerk heb ik tot een goed einde gebracht. Bestaat er trouwens een studie als 'Het Grote Wereldtoilettenboek'? Dan ga ik meteen op zoek naar de E van Eskimo. Wedden dat daar ook zo'n ijscokar in gebruik is.

Voor de etymologie van 'hudo': http://nl.wikipedia.org/wiki/Hudo_(toilet)