Gewande en Het Wild

Steevast zei mijn pa als we daar in de buurt fietsten: 'Empel en Gewande zijn twee schone landen'. Deze zin was voor iemand die 'Het lied van boerke Naas' uit zijn hoofd kende, ongetwijfeld de opmaat tot een lang gedicht. Maar het vervolg kwam nooit.

Als we nu over de Maasdijk Gewande passeren, denk ik dat hier meer over te zeggen moet zijn dan die ene regel. Het dorpje was met zijn sluizen eeuwenlang van belang voor de waterhuishouding in dit gebied. Na de aanleg van een schans nam het ook voor een militair strategische positie in. Veel namen van wegen en gemalen herinneren aan dit verleden. De naam Gewande zou afgeleid zijn van wat wij nu kennen als 'wenden': de plaats waar tijdens het ploegen gekeerd werd.

Het zicht op rivier en uiterwaarden is subliem op deze zonnige herfstochtend. Toch rijmt nu op 'schone landen' niet meer dan 'kouwe handen'. We skaten in een lint verder langs water en wei. Ik zie een ponytweeling die eerder deze week wellicht de dans ontsprong bij de paardenmarkt van Hedel. Salami op vier poten.

In buurt van 't Wild verliest een van de deelnemers een neuswiel. Ze heeft het meteen in de gaten, het ding wordt opgespoord en weer 'in lijn' geschroefd. Van de ene op de andere minuut trekt de lucht dicht. Laaghangende bewolking. Alsof iemand het licht uitdoet en de verwarming afzet. We verlaten de dijk voor een kop koffie/thee in De Wildse Hut. Inmiddels zijn we aanbeland in de gemeente Oss. Het Wild ontstond ooit bij een uitwateringssluis en het omvat niet meer dan een worp huizen. Een buurtschap, met een café uit het lied van Herman van Veen, hoewel wel degelijk in het bezit van een 'wc voor dames apart'. Voor we de uitspanning verlaten, krijgen we van de waard nog een amaretto aangeboden. Wellicht ter voorbereiding op de kou buiten.

Door een grauw polderlandschap halen we een hoek richting Heeseind om af te slaan naar Rosmalen. Op de grens met Den Bosch komt de zon weer tevoorschijn. In een haakse aflopende hoek tuimelt een deelnemer uit de bocht. Hij krabbelt op waarna we richting auto's rijden. Die staan bij de Ploegweg, een toepasselijke plek voor wie zojuist Gewande bezocht. En nu naar huis voor een tosti met kaas, sambal en salami.

Tekst 'Boerke Naas': http://liedgenootschap.net/gedicht.php?id=264