Kul

Beste meneer of mevrouw Albert Heijn,

Mijn complimenten voor de chips van Excellent Ambachtelijke Zeezout. De lekkerste die ik in 2013 geproefd heb. Sterker nog: in mijn hele leven. Chapeau.

En aangezien dit - om in eetstijl te blijven - een sandwichopmerking wordt, volgt na de positieve start een zouteloos middenstuk. Een onappetijtelijk beleg, zeg maar. Welnu: de tekst op de voorzijde van de verpakking is de slechtste die ik geconsumeerd heb dit jaar. Of eigenlijk: zolang ik kan lezen. En daar was ik vroeg bij, dankzij Montessori!

Het gaat om het volgende bedenksel. 'AH Excellent Ambachtelijke Zeezout Chips. Deze dikke, handgeschepte chips van eersteklas boerenaardappelen, pure zonnebloemolie en gedroogd zeezout hebben een smakelijke krokante bite. Het leven is genieten.' Op achterzijde staat een toelichting.

Ik denk dat ik zonder inschakeling van tv-programma's als Radar, Keuringsdienst van Waarde of De Wilde Keuken van Wouter Klootwijk de kletskoek die hier verkocht wordt, kan aantonen.

We zijn gewend de in reclame voorgeschotelde waarheid met een korreltje zout tot ons te nemen. Het hoeft niet helemaal waar te zijn. Hoewel: gelogen is fout. Dom betekent de schandpaal. Uitspraken als 'de beste, meest innoverende, de eerste, de oorspronkelijkste', laten lezers gewoon passeren. Anders wordt het wanneer het om chips gaat die 'handgeschept' zijn. Dat is een procedé bij de vervaardiging van zéér bijzonder papier. Duur ook. Gebruikt door notarissen. Als ik die werkwijze vertaal naar de productie van chips, dan zijn uw schijfjes dus van aardappelmeel gemaakt, handmatig met roostertjes geschept uit het water waarin dit witte poeder drijft. Dat lijkt me onmogelijk voor die prijs. En bovendien niet in overeenstemming met 'dikke handgeschepte chips'. Volgt u me nog? Moet haast wel, want ik ben niet de eerste die u hierop attent maakt, volgens Google. Of bedoelt uw copywriter dat ze met een schepje aan de Groningse klei zijn ontworsteld? Door de teler himself daar het om 'boerenaardappelen' gaat.

Fijn dat uw aardappelen nog steeds door boeren verbouwd worden. En niet door bankwerkers. Of notarissen. Overigens denk ik dat het substantief 'boerenaardappel' semantisch op gelijke voet staat met 'boerenkoffie' en 'boerenwormkruid'. Niet geteeld door onze agrarische landgenoten, slechts door hen gebruikt. Dat kan ieder met zijn of haar boerenverstand bedenken. Zoniet uw tekstenbreiers.

In het betreffende gepunnik kan ik met enig gemak op elk taalkundig slakje zout leggen. Hoezo 'pure zonnebloemolie'? U zou het eens in uw hoofd moeten halen om er karwij- of lijnzaad doorheen te mengen. Of nog erger. Dat zou boerenbedrog zijn.

De limit - en daarbij past een roze schaamte van uw zijde - is de formulering 'gedroogd zeezout'. Dom- of onwetendheid in de hoogste graad. Zout uit water gewonnen, wordt pas zout als het - bij voorkeur onder een verzengende zon - tevoorschijn komt terwijl het water verdampt.  Het drogen is een, om het in een dode taal te formuleren, conditio sine qua non. Tenzij om  welke reden dan ook de aanwezigheid van pekel op de piepers vermeden moet worden. 'Gedroogd zeezout' is zoiets als 'gemalen meel', 'rundergehakt van de koe', 'nat zweet'. Dat laatste zal uw copywriters niet op het voorhoofd gestaan hebben, of onder de oksels, tijdens het bedenken van dit gewrocht. Vanachter de latte macchiato heeft Berend-Bob of Lize-Marie met veel dedain en weinig feitelijke kennis vooral gedacht: 'Ik zal de authenticiteit van dit product benadrukken'. En de ambachtelijkheid. U moest ze eens een tijdje piepers laten rooien in Oost-Groningen. Ambachtelijk. Of op zoutwin-stage sturen nabij Cádiz. Dat zal ze wel leren! 

De scribenten hebben zichzelf overtroffen. In quatsch. In het formuleren van kul. En dat u die chips gewoon machinaal laat maken met een productielijn van bijvoorbeeld een vermaard bedrijf uit Montfoort, zal mij worst wezen. Want, om de 'sandwich' te vervolmaken: uw Ambachtelijke Zeezout Chips zijn naar mijn idee de lekkerste chips ooit. Echt waar. Voldoende was het zinnetje geweest; 'Wat dikker gesneden, net iets langer gebakken, verrijkt met een snufje zeezout'.

PS

Op de achterzijde van de verpakking staat 'zorgvuldig geselecteerd uit drie aardappelrassen: lady rosetta, saturna en lady claire'. Ik heb van een boer begrepen dat het hier gaat om soorten die grootschalig verbouwd worden, speciaal voor de chipsverwerkende industrie. De Zeeuwse klei blijkt zich daar zeer goed voor te lenen. Daar kunnen de copywriters dus ook op stage.

Hoogachtend.