Waalbrug

Wie zichzelf nu een groot plezier wil doen, gaat sito presto naar Zaltbommel. Inderdaad: om de brug te zien. Of liever: om vanaf de brug te zien hoe de Waal op dit moment als een brede rivier traag door een oneindig laagland gaat. Van winterdijk tot winterdijk, zoals in het Aardrijkskundeboek. Nou heb ik makkelijk kletsen, want voor mij is het een boogscheut weg. Maar dan toch, gun je de inspanning en je zult merken dat dit zicht een gedicht waard is. Rij niet gedachteloos met de auto van de ene naar de andere kant, maar loop, fiets, skate, skike, pak de trein of ga desnoods met de step.

Een brug passeren is in Nederland een dagelijkse bezigheid. Zo’n verbindend element leidt nauwelijks tot een rimpeling in mijn bestaan. Althans in óns land (op de Bommelse brug na). ‘Bruggevoelig’ als ik ben, beschik ik vanzelfsprekend over een Bruggen Top-10. Mijn meest overweldigende brugervaring deed ik op in Portugal. Die ene overspanning bij Lissabon, potjandorie! 17 kilometer lang genieten van de Vasco da Gamabrug, terwijl je schijnbaar een zee oversteekt die voortklotst in eindeloze deining. Voor iemand met brugangst moet zoiets de hel zijn. Maar zonder deze aandoening kun je je als pontofiel bijna niks mooiers wensen.

Maar goed, de brug bij Zaltbommel, de Martinus Nijhoffbrug. Slechts 990 meter, maar in dit tijdsgewricht die 90 miljoen guldens van toen (18 januari 1996!) meer dan waard. Wie een blik werpt op het water, ondergaat sensaties die er toe doen. Ga bij de oostelijke railing staan, kijk richting Duitsland, fixeer je ogen op één punt in de verte en heb even geduld. Al na een paar minuten lijkt het alsof je achterwaarts met de stroom meegaat, richting Noordzee. Voor wie niet graag achteruit reist, lijkt me dat het vagevuur, maar zonder die handicap is het een geweldige reis door de ruimte. Jules Verne in Bommel.

Misschien is de belangrijkste reden om naar de Waalbrug af te reizen de volgende: in het huidige debat over het hoge water win je aan gezag. Want wie kan namelijk zeggen dat hij of zij een watermassa van die omvang mocht ontwaren in eigen land. Sterker nog: je ervaart dan nog steeds in je lijf wat het betekent ‘to go with the flow’. Deze gewaarwording maakte je vrij en liet je achter, zonder een gevoel, zonder een gedachte.

Leg de waarneming digitaal vast voor het nageslacht. Stuur mijn part de foto naar het Achtuurjournaal, afdeling Weerbericht. Die prent komt beslist op het scherm. Zet er als het kan ook de moeder de vrouw of je vent op, en wellicht de koters. Maar wat ik eigenlijk wil zeggen is: onderga de grootsheid van de natuur en wees één moment bescheiden. Daar groei je van. ‘God behoede de mens en geve hem een zoen’.

Ter zijde: wie in deze tekst de allusies op vijf vaderlandse dichters mocht herkennen, heeft op school ook buiten Aardrijkskunde goed op zitten letten.