Caravaggio

Vandaag 23 december op familiebezoek in Caravaggio. Vanuit Bergamo 25 kilometer door de Po-vlakte waar wel erg veel water op de velden staat. Het regent al drie dagen en vanmorgen zijn de eerdere zonnige weersvoorspellingen voor de kerst donkerder bijgesteld. We naderen ons doel, de veronderstelde geboorteplaats van de beroemde gelijknamige schilder, een meester in het contrast van licht en donker.

Michelangelo Merisi da Caravaggio en Rembrandt Harmenszoon van Rijn worden vaak in één adem genoemd als dé kunstenaars op het terrein van het ‘clair-obscur’. De vanzelfsprekende waardering die er nu voor hun werk bestaat, was tijdens hun leven zeker nog niet algemeen aanwezig. Rembrandt stierf armlastig en met Caravaggio was het nog treuriger gesteld. Na een kort creatief leven vol knokpartijen, ging hij berooid en eenzaam dood op een strand in de buurt van Rome. Erger kan bekant niet, zou je zo zeggen.

Ook hun talentvolle tijdgenoot Johannes Vermeer werkte noest aan erkenning en waardering. Bij iemand als Vincent van Gogh was dat niet anders, maar ook zij kregen pas na hun dood de status waar ze bij leven naar streefden. Misschien is die loutering nodig voor het ontstaan van meesterwerken die uiteindelijk boven komen drijven. Gisteren viel me in Jo Nesbø’s detective ‘De Sneeuwman’ de stelling op van de ‘slechterik’ Arve Støp dat niet een enorme wil en moraal bepalend zijn voor succes, maar geluk. Misschien is het daarom zo moeilijk te verteren om met een zilveren medaille thuis te komen.

Het plaatsje Caravaggio heeft een huis aangewezen waar in elk geval de familie Merisi gewoond heeft. Wellicht vond hier de geboorte van de beroemde zoon plaats. DNA-onderzoek heeft aangewezen, dat de schilder verwant is aan de Merisi’s van Caravaggio. Interessant voor bezoekers wordt het ‘Centro Studi Il Caravaggio’, gevestigd in een opgeknapte kerk, dat in 2011 opengaat voor geïnteresseerden. ’s Mans werken komen er in 3D ‘te hangen’. Bosschenaren zal meteen de overeenkomst opvallen met de wijze waarop in hun stad aandacht wordt besteed aan Jheronimus Bosch.

Overigens kent de Lombardische gemeente al heel wat bezoekers vanwege de aanwezigheid van het Santuario Beata Vergine. Daar verscheen de Maagd Maria aan Giannetta. Op die plek welde water op, nu onderdeel van het heiligdom. Opmerkelijk is de verklaring van ooggetuigen dat elk jaar op het moment dat de verschijning plaats vond, het bewolkt wordt in Caravaggio.

De pizzeria ‘Taverna del Sud’ besteedt geen aandacht aan beide beroemde ‘Caravaggini’. Wel zijn, zoals het moet, de pizza’s flinterdun.