Het Bossche Broek (4); Broek- en Donkroute

We hebben de Broek- en Donkroute vaker gelopen. Als we vlak bij huis met het pontje de Dommel oversteken, zien we al direct bij de eerste draai naar rechts wat nieuwe zaken 'op ons pad': keien. Ze blijken voorzien van een tekst. De eerste lijkt voor een zonnige dag als deze 23ste oktober geschreven: 'Nog warmt een najaarsdag/vergankelijke gloed over het broek/ganzen klanken melancholie tot melodie/langs lage wiekslag wuiven oevers/glanzend goudgesneden riet.' Gisterenmiddag liepen we iets meer naar het zuiden langs het Bossche Broek over de Dommeldijk; toen zagen we die ganzen en later ook nog reeën. Vandaag hebben deze dieren rustdag.

Verderop passeren we Oud-Herlaar. In de boerderij aan het water woont een familie met dezelfde achternaam als die van mij. De verste hoek van het land blijkt beplant met viooltjes. Er staat ook een miniem bordje. Dat verwijst naar het overlijden van Cor van den Berselaar, op de dag af bijna een jaar geleden. Het onderschrift valt van deze afstand niet te lezen. Is zijn as hier verstrooid? Ik herinner me de enige keer dat ik Cor sprak. Hij was voor de boerderij koeien aan het 'overschoren' (overbrengen van de ene weide naar de andere). Mijn opa had ons vaak verteld dat de bewoners van Oud-Herlaar 'in de permetaosie' zaten (parentage: familie). Cor zei na mijn verhaal over onze vermoede bloedband: 'Wij hebben geen familie in Den Bosch'. Alle Berselaars - hoe dan ook gespeld - stammen van dezelfde Gemondse oervader. Mensen in de buurtdorpen heb ik vaak horen zeggen: 'Den Bosch? De wind die d'r vandaan komt, deugt nog niet'.

Ook vlak bij huize 'Haanwijk' blijkt iets toegevoegd aan het landschap: een stokkapelletje. Ik zag het onlangs en als we wat gebruiken op de binnenplaats van de buitenplaats, vraag ik naar de herkomst van dit Mariahoekske. Niemand lijkt het te weten. Duidelijk is dat het niet geplaatst is door de hoofdbewoners van het landgoedelijke onderkomen. De familie is al generaties niet religieus. Iemand vermoedt de verbindtenis 'met geldelijk gewin'. Er is inderdaad een offerblokje aangebracht bij het kapelleke.

Een paar honderd meter later bevindt zich aan een 'bocht in de rivier' (hier denk ik altijd aan het gelijknamige boek van V.S. Naipaul) Halder. Ook hier blijkt het verleden - in dit geval de Romeinse periode - geleid te hebben tot een cultuurhistorische verwijzing. Dit keer gaat het om de 'Romeinen fietsroute Hercules Magusanus'. Als de veranderingen in dit tempo doorgaan, kunnen we onze oude routebeschrijving wel weggooien.

Dat bljkt niet nodig. Als we 21 km en vijf uur later weer bij het pontje staan, hebben we de rest van de mooie route in bijna ongewijzigde orde aangetroffen. Het gedeelte langs de Essche Stroom, Landgoed Zegewerp, Ruimel (waar veel achternaamgenoten wonen), Dooibroek, De Pettelaar. Een wandeldag met een gouden randje en thuis wacht ons 'jamón serrano'. Plus een fles gekoelde sauvignon blanc. Het leven is goed op het Brabantse land. Nou ja, dat willen wij brabo's graag uitstralen.