Thüringen (2); de geest

Bij aankomst bij ons hotel in Neustadt am Rennsteig krijgen we een informatiepakket. Kaarten, een glossy, kortingsbonnen, een Marco Polo reisgids. Die laatste beschrijft Thüringen als het groene hart van Duitsland. Deze kwaliteit is ons onderweg niet ontgaan. De gezonde kleur wordt op peil gehouden door een bovenmatige jaarlijkse hoeveelheid regen. Aan het gemiddelde over 2012 vindt ook vandaag 13 juni een flinke donatie plaats.

In de verstrekte literatuur maken de tekstschrijvers Thüringen ook tot het hart van de Bondsrepubliek. Uiteraard is hun bedoeling dat ik met de door hen aangedragen kennis de omgeving zoals die zich aan mij voordoet een gewenste 'zin' geef. Zo van: dit is de moeite waard want lieden die een wending gaven aan de geschiedenis, waren hier. Tot die 'Killroys' behoren keizer Frederik Barbarossa en de protesterende katholiek Maarten Luther. Die laatste werd hier tot priester gewijd en vervolgens nam hij stelling tegen het heersende geloof. Ook de componist Johann Sebastian Bach is een pleegzoon van dit land. De alleskunners Johann Wolfgang von Goethe en Friedrich von Schiller liepen hier rond. Ook wij kunnen nu nog in de voetsporen van Goethe treden door een aan hem gewijde route te gaan lopen.

Een bekende truc eigenlijk, om beroemde vaderlanders vanuit hun graf te laten getuigen. Ze worden ook geciteerd in hun enthousiaste beschrijving van het landschap. Ik kan na die waarderende woorden van Duitsers met gewicht niet anders dan het Thüringer land als waardevol bestempelen.

Zingeving is een gecompliceerd proces. Het is bekend dat mensen die een gedeelde ervaring hebben, het object van hun waarneming verschillend kunnen beschrijven. De verwondering is groot als zij de van elkaar afwijkende interpretaties vernemen. Scheidingen, oorlogen en reorganisaties moeten ergens hun grond vinden.

Terwijl in de wereld buiten mij het Duitse voetbalelftal 'dat van ons' met 2-1 verslaat, geef ik Thüringen vast wat kleur. Want morgen gaan we aan de wandel in de streek waar de geest van nationale coryfeeën aanwezig is. Het 'voor-oordeel' kan ik nu al proeven.

Ik weet dat bij de zingeving ook zoiets als een 'na-oordeel'bestaat. Want de dingen die zich tijd en plaats aan ons voordoen, missen vaak logica voor hun aanwezigheid. Misschien is die er ook niet. Omdat wij mensen in ons bestaan graag reden en orde willen ontdekken, voegen wij die logica graag achteraf toe.

Bij het voor-oordeel scheppen we onze verwachtingen. 'Vrouwen maken plannen', zei mijn nichtje laatst. 'Mannen hebben een doel', wil ik daar nu aan toevoegen. Deze focus richt onze blik, waarna een gebeurtenis mee- of tegenvalt. Waarom dat zo is, verklaren we in ons 'na-oordeel'. Bij dat oordeel kunnen we scherp of mild zijn. Dat laatste is het gemakkelijkst. Met die aanpak kunnen we tevreden blijven met onszelf. Doorgaan om met onze tekortkomingen te leven. Daarmee wordt het zelfs voor iemand mogelijk een verklaring te vinden voor het regelmatige pak slaag als cadeau van de partner: 'Ik was ook lastig en hij heeft het zwaar op zijn werk'. 'Hij doet zijn best om te veranderen en een goede man en pa te zijn'.

Klassiek. Net zoals de alledaagse 'vereffeningen' met onszelf. Achteraf. 'Hij doet zijn best', 'Ze is intelligent genoeg'. 'Ik had last van het weer', 'Ik zat niet lekker in mijn vel'.

Morgen gaan we wandelen. Bevooroordeeld. Nou en?