Harry van ons

Gelukkig ben ik in de tijd steeds meer naar mezelf gaan heten: Harry van den Berselaar. Zo kon ik vertrouwd raken met deze specifieke combinatie van voor- en achternaam. Verwarring met andere exemplaren is zo goed als uitgesloten. Google maar eens: de kans op doublures blijkt gering. Soms duikt mijn pa op of een volle neef. Er zijn wat hits die in de buurt komen en die verwijzen dan naar een spellingsvariant op 'Berselaar'. Als ik een registratie bij Skype aanvraag, wordt dat echt niet Harry van den Berselaar 6464: een onderscheidend cijfer kan achterwege blijven. Dit alles helpt bij wat ik bevestigd wil zien: mijn eigen unieke bestaan.


Tegelijkertijd blijft in het leven van alledag een aantal hulpbenamingen populair. Ik heet vooral 'Harry van ons' of 'van onze(n)'. Geheel en al naar zuidelijk gebruik. Met twee opa's die Harrie danwel Driek heetten, is dat geen wonder. Naar hen werden de nodige zonen en kleinzonen vernoemd en het was voor verwanten al snel de kunst om al die Harries of Harriën uit elkaar te houden. Ingewijden snapten gelijk wie mijn moeder bedoelde met 'Harry van onzen Harrie': H de zoon van haar broer H. Voor die oom was ik 'Harry van ons Riek'. Zei mijn pa 'Harry van ons Nel', dan was dat H van zijn zus N.

De familiaire hechting vond en vindt nog altijd plaats aan de eigen broer en zus. Of zoon en dochter. Ook voor oma-van-moederszijde - opoe Kaat - was ik 'Harry van ons Riek'. Voor de vader van mijn pa: ‘Harry van onzen Harrie’. Zeg ik 'Marijke van ons Nelly', dan verwijs ik naar de dochter van mijn zus. Ook binnen mijn schoonfamilie word ik aangeduid met 'Harry van ons'. Waarna de volledige of 'en famille' courante voornaam van mijn vrouw volgt. In onze contreien en het aangrenzende Vlaamse gebied zijn we nogal snel 'van ons of onze(n)'. Voor wie ermee vertrouwd is, werkt het systeem perfect. Kans op verwarring is zo goed als uitgesloten.

Dit gebruik om iemands naam te binden aan die van een ander, lijkt een activiteit waardoor je minder van jezelf wordt. Alsof je niet zelfstandig kan bestaan. Nauwelijks een individu bent, terwijl we toch vooral zo (van) onszelf willen zijn.

Het tegengestelde is waar. 'Harry van ons Riek' is echt iemand anders dan 'Harry van onze Jan’, 'Harry van onze Louis', of 'Harry van ons Marie'. Dat zijn volle neven van vaders of moeders kant en dat rijtje H's is met die drie echt nog niet uitgeput. Dat 'van ons of onze(n)' onderscheidt elke H van de massa. Geeft ieder van die voornaamgenoten identiteit. Bevestigt ze als unieke exemplaren in een samenhangende reeks.

Bij de afgebeelde foto zou mijn jongste of oudste zus kunnen zeggen: 'Kijk, onzen Har met Marijke van ons Nel'. Ik kan me geen formulering voorstellen die bondiger zowel verbinding als zelfstandigheid in beeld brengt. Persoonlijkheid ontstaat dankzij de verwantschap met anderen. Zoals in die reclame: 'Een beetje van Maggi, een beetje van jezelf'.