Ik denk ‘Waarom ook niet?’, als ze me op een bepaald moment in Spanje vragen, ‘waar mijn stad op de kaart van Nederland dan wel niet ligt’. Tot dat moment roep ik in het buitenland steeds: ‘Iets boven Eindhoven-Philips-PSV’, een aanwijzing die prima werkt. Maar nu hoor ik me parmant zeggen: ‘Dat weet u best, het is de stad van Jeroen Bosch’. ‘¿La ciudad de El Bosco?’ Nou, dat laat echt geen belletje rinkelen bij die Spanjolen; dus maar weer via de Lichtstad naar huis. Overigens blijkt Bosch zelf wel bekend, ‘en dat uitgerekend hij en ik in dezelfde stad ter wereld gekomen zijn… ¡Que bonito!’.Wat later met de Kerst in Italië, probeer ik het met ‘la città del pittore Bosco di Bolduc’. Ja, ja, opnieuw een knappe schilder. Maar mijn aanwijzing brengt nog geen geografische doorbraak. Opnieuw PSV dus.
‘Hier zullen ze het wel weten’, veronderstel ik vervolgens in Lille. Zelf voel ik me voldoende flamingant om consequent Rijsel te zeggen, want zo heet die Vlaamse stad voor ze in 1667 voorgoed door de Fransen ingepikt wordt. Vanwege die oude staatkundige band verwacht ik een directe herkenning als ik ook daar (in Rijsel dus) op aanvraag mijn stad situeer met de variant ‘la cité de Jérôme Bosch’. Wanneer ik na een ongemakkelijke stilte met Bois-le-Duc op de proppen kom, valt het kwartje:‘Dat is toch in de buurt van Eindhoven?’. ‘Oui, oui’.
We hebben nog een lange weg te gaan als ‘Stad van JB’. De vraag blijft, hoe je als buitenlandse bezoeker hier in de buurt moet zien komen. Of in het a.s. Museumkwartier. Het zou wat minder ingewikkeld zijn geweest als Jeroen Bosch overal bekend was onder de naam Jeroen (of desnoods Jheronimus) Bosch. Maar dat is dus niet zo. Den Bosch/’s-Hertogenbosch zelf neemt ook geen hoge breinpositie in, hoewel vertalingen zoals Bolduque, Bois-le-Duc, Boscoducale of Herzogenbusch wel eens willen helpen.
Nou hebben we nog wel even de tijd voor de herdenking van de 500ste sterfdag van JB in 2016 een Nationaal Evenement is. Maar tegen die tijd moeten we wel een Toren van Babel geslecht hebben. Laten we het volgende afspreken. Het stadsbestuur stelt elke Bosschenaar die vanaf nu naar het buitenland gaat een stevig in tweeën gevouwen A4-tje ter beschikking. Met vóórop de reproductie van De tuin der lusten en achterop de kaart van Nederland met Den Bosch als opvallende navel. Op het middenstuk staat links in een veelheid van tongvallen de vertaling van ’s-Hertogenbosch, … en rechts (ook weer in dito talen) … de stad van Jeroen Bosch. De hertogstad als meerkeuzetoets. Hiermee kan iedereen bijdragen aan de verspreiding van het blijde nieuws. (Dit idee is officieel geregistreerd, evenals dat voor bijvoorbeeld Aken (Aachen, Aix-la-Chapelle, Aoche), de stad van Karel de Grote; Brugge (Bruges, Brugas), de stad van Filips deSchone; Brussel (Bruxelles, Brussels, Bruselas), de stad van Manneken P.)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten