Moeder Spanje

Asturias is de moeder van Spanje. Als bezoeker van deze regio kun je niet doof zijn voor die boodschap. Dankzij koning Pelayo werd dit noordelijke gebied niet door de oprukkende Saracenen ingenomen. De beslissende slag vond plaats in Covadonga, precies elf jaar na de oversteek in 711 van de Mohammedanen bij Tarifa, in de buurt van Gibraltar. De overwinnaar en zijn opvolgers breidden hun territorium in de eeuwen daarna uit met het huidige Galicië. De Reconquista werd in 1492 met succes afgerond door de Katholieke Koningen.

Pelayo is overal aanwezig. Een hele reeks cafés en restaurants draagt zijn naam. En dan zijn er nog de straten, gebouwen en verenigingen. Bij zijn standbeeld in Gijon wordt hij in een tekst vol heroïek de Vader des Vaderlands genoemd. De Spaanse Willem van Oranje, zeg maar.

De dynastie van Asturias zorgde voor een eigen preromaanse kunststroming. Daarvan bestaan nog veertien voorbeelden, vaak in de vorm van kerken. Een daarvan bezocht ik dinsdagmorgen, vervolgens nog eens twee op woensdagochtend. Ze liggen net iets buiten de stad, in dezelfde 'wijk' als mijn hotel. Het gebied Naranco is groot genoeg om de auto uit de parkeergarage te halen. Terecht, want het blijkt nog een hele sjouw omhoog.

De aanwezigheid van de San Miguel de Lillo en de Santa Maria del Naranco vlak bij elkaar rechtvaardigt een grote parkeerplaats. Asturias' trots trekt veel bezoekers. Er staan nu maar twee bussen en ik kan rustig genieten van de prachtige bouwwerken. De San Miguel is net voor €133.000 opgeknapt. Zichtbaar zijn de nieuwe pannen en bestrating. Kennelijk wordt binnen nog gewerkt, want het godshuis blijkt gesloten. De Santa Maria is twee keer zo groot. Beide kerken zijn tegelijkertijd ingetogen en rijk bewerkt. Voor zoveel details heb je jaren nodig.

Hoe gemakkelijk zou in dit land geld vrijkomen voor het onderhoud en behoud van deze kunst? En voor kunst en cultuur in het algemeen? Ik heb geen idee. Buiten het Guggenheimmuseum in Bilbao (€13) betaal ik tot niets of nauwelijks iets aan entree. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat ik in dit land de Spaanse familieleden van Henk en Ingrid met enig gemak over de lage cultuurdrempels zie stappen. Met kiendjes en al. Of vergelijk ik nu appels met peren? Dat zal wel.