Dagboek Nieuw-Zeeland (28); aardbeving 14/11/2016

14/02

Kaikoura. De eerste Maori’s kwamen tot deze naam dankzij het feit dat ze hier een goede maaltijd (kai) hadden aan de langoustine (koura) die ze in de baai aantroffen. Dit grote schaaldier wordt hier nog steeds gevangen en de ‘crayfish’ is een lokale delicatesse.

In de zomer van 1770 ging de Endeavour met James Cook aan boord in de baai voor anker. Maori’s zochten in kano’s het water op om een kijkje nemen. Kennelijk bleef het toen bij elkaar in het oog houden. Cook beschreef de Maori’s als de ‘Lookers On’. Die zouden het op hun beurt gehad hebben over de ‘White gosts on an ugly boat’.

Toen we enkele dagen geleden Kaikoura naderen over de SH1, ontmoetten we nogal wat wegwerkzaamheden. De aardbeving met de kracht van 7,8 op de schaal van Richter die deze omgeving trof net iets na middernacht op 14 november 2016, laat nog altijd sporen na. Tijdens de vier dagen dat wij in Kaikoura rondlopen, ontdekken we steeds meer van de erfenis die de schokken en tsunami van toen hebben achtergelaten.

Dit wordt nog versterkt wanneer we op donderdag in het museum annex bieb annex gemeentehuis de zaal bezoeken waar de aardbeving in beeld wordt gebracht, die op de dag af twee jaar en drie maanden terug toesloeg. Tijdens interviews van 14 dagen na de ramp, vertellen inwoners hun verhaal. Andere beelden sommen op: 2 doden, 10.000 aardverschuivingen, 200 km spoorrails bedekt of verplaatst, wegen zitten vol kloven, eb en vloed krijgen een nieuw aanzien door bodemverzakking en -stijging. Kliffen verheffen zich in de weidegrond, een nieuw bergmeer ontstaat.

Hellingen moeten gezekerd worden, gebouwen gestut, gerepareerd, afgebroken, opnieuw opgetrokken. Vooral wat in steen werd opgemetseld, is niet overeind gebleven. De treinverbinding kon lang niet gebruikt worden; evenmin de hoofdweg. De schade beloopt 1,8 miljard.

Het museum functioneert in die dagen als het crisiscentrum voor een geïsoleerde gemeenschap. Hulptroepen en -goederen komen per boot en helikopter. De Takahanga Marae, het gemeenschapshuis van de Maori’s wordt in gebruik genomen als gaarkeuken waar de getroffenen keurig, naar Engelse gewoonte, in rij na rij eten en drinken ophalen.

Nu snappen we waarom aan deze zijde van het schiereiland gebouwen nog steeds in de stutten staan, met hekwerk afgezet zijn (waaronder het zwembad) of er splinternieuw uitzien. Gisteren waren we in South Bay, waar de vorige generatie huizen en huisjes veel meer het beeld bepaalt; de tsunami had aan die kant minder schade aangebracht.

Het thema van die zaal is ‘Het nieuwe gewoon’. De gevolgen van de ramp voor mens en natuur zijn het onderwerp voor een langlopend onderzoeksproject.

's Middags loop ik langs het lange en bijna lege kiezelstrand. Terwijl het vloed wordt, probeer ik me voor te stellen hoe weerloos je bent bij een plotseling opkomende metershoge branding. 

Als we ‘s avonds richting The Pier Hotel op een bepaald punt een hoge krijtrots naderen, zegt mijn vrouw: ‘Zouden ze naast die klif met een gerust gevoel gaan slapen?’ Dichterbij weten we het antwoord: hier slaapt voorlopig niemand; ook het complex dat we passeren blijkt verboden gebied. Het gras staat 20 cm hoog in de gammele dakgoten.