Gesloten Bosch retabel

De Bossche St.-Jan telt één echt oud houten altaarstuk: een retabel van rond 1500. Het is gemaakt in Antwerpen. Het gaat hier om een werk dat toentertijd via 'massaproductie' tot stand is gekomen. Er zijn d'r nog maar zó weinig over, dat je over een kostbaar exemplaar mag spreken.

Het is een passieretabel, een uitgesneden vertelling van Jezus' leven, waarin kruisdood en opstanding centraal staan. En in deze periode van het jaar is het veelluik gesloten: passietijd. Het voordeel is dat de voorstellingen die anders verborgen blijven, nu op de dichtgeklapte vleugels - zie de foto links - zichtbaar zijn voor de bezoekers aan de kerk.

Leuven, Mechelen, Brussel en vooral Antwerpen waren in die tijd belangrijke centra voor de productie van retabels. Een deel daarvan kwam zelfs in kerken op het Iberisch schiereiland terecht. Veel exemplaren vonden een gebedshuis in de Lage Landen. De uitgave van Marjan Buyle en Christine Vanthille brengt letterlijk de aanwezigheid in kaart van 'Vlaamse en Brabantse retabels' in het Duits-Gelderse gebied, België en Nederland. In ons territorium blijken ze op de vingers van één hand te tellen.

Wie nu in de Vastentijd naar de westelijke zijde van de kapellenkrans achter het hoofdaltaar gaat, ziet daar het beeld van 'Christus op de koude steen'. Links daarvan bevindt zich het gesloten retabel. Er staat een tekst bij die de afbeeldingen benoemt. 'De buitenzijde van de bovenluiken verbeeldt de Drievoudige bekoring van Chistus in de woestijn. De buitenzijde van het linker benedenluik geeft in twe panelen de Bruiloft te Kana weer. De buitenzijde van het rechter benedenluik geeft de opwekking van Lazaras uit de dood weer'.

Met pasen gaan de luiken weer open en verdwijnen deze schilderijen. Gauw gaan kijken dus.

De paraochie heeft een boekje - met veel foto's - uitgegeven over dit retabel, dat herkomst en inhoud en detail beschrijft.