maandag 5 maart 2012

'Waar werden ze gestrooid?'

Nationaal Monument Kamp Vught, vrijdagmiddag 24 februari. Op het muurgedeelte boven de deur voor de eerste zaal spreekt Adolf Hitler. De eerste uitdaging: wat vertel ik die twee meisjes van zes en acht met wie ik dit oord bezoek? Over hun moeder maak ik me geen zorgen: die is groot. De ‘dametjes’ kennen de Spaanstalige versie van ‘Het dagboek van Anne Frank’. In een jeugduitgave.

Hitler bralt. Ik kan het niet mooier maken dan het is. Volwassenen zijn vaak erg voorzichtig met kinderzieltjes. ‘Die meneer zorgde ervoor dat Anne Frank dood moest. En nog veel meer mensen’. Zes miljoen is een niet te omvatten hoeveelheid. ‘Ausradieren’, ‘Vernichtungslager’ en ‘Wollt ihr den totalen Krieg?’ laat ik ook maar zitten. Het thema is gekozen: we volgen de kinderen die hier tijdelijk in dit kamp moesten verblijven.

Ik kom hier wekelijks langs. Met enige regelmaat loop ik ook met ‘gasten’ door de het hoekje dat nog rest van het oorspronkelijke ‘Konzentrationslager Herzogenbusch’. Niet de meest opwekkende omgeving. De oorspronkelijke omvang bedroeg 350 x 1.000 m.

In de slaapzaal tellen de meisjes het aantal stapelbedden. Zijn dat er echt 240? We proberen ons voor te stellen hoe het moet zijn om met een paar honderd mensen in een ruimte te moeten slapen. ‘De mannen en vrouwen sliepen apart. De kinderen waren bij hun moeder’. De stromatrassen worden afgekeurd: veel te hard. In de wasruimte zoeken ze tevergeefs naar badkuipen en douche. Het is wat het is. De meisjes proberen zich zogenaamd te wassen. Ik zie hoe de moeder huivert.

Het crematorium. Voor de kinderen geen probleem: ‘Waar werden ze gestrooid?’ Buiten kan ik de asput aanwijzen.

Dan het monument voor de weggevoerde kinderen met 1.296 namen en leeftijden. Dat laatste gegeven maakt indruk. Meer dan dit aantal slachtoffertjes werd vanuit deze plaats op transport gesteld naar de systematische vernietiging. ‘Was Anne Frank hier ook’. ‘Gingen ze snel dood?’. Een paar jaar terug was ik in Auschwitz. De resten van de gaskamers staan me helder voor de geest. ‘Ze stierven snel’. En de meisjes lopen verder. ‘Denk je dat hier ook oorlog komt?’ Terwijl ik zekerheid uitstraal, zeg ik ‘Nee’. De moeder lijdt zichtbaar, haar dochters gaan opgewekt naar de uitgang.

Bij ons thuis thee met stroopwafels. De moeder trekt bij tijdens het gesprek met mijn vrouw en mij over ons recente verblijf in Spanje. De meisjes leggen een puzzel en ze zijn nog maar nauwelijks op weg als ze moeten vertrekken. ‘Kunnen we blijven logeren om dit af te maken?’ En dan gaan ze naar huis; de stukjes liggen nog onaangeroerd op de serretafel.

Meer over Nationaal Monument Kamp Vught: http://nl.wikipedia.org/wiki/Kamp_Vught


Geen opmerkingen:

Een reactie posten