Folklorruptie

In de Spaanse kranten vormt corruptie een vast onderwerp. Geen idee of de redacties een schifting maken en bijvoorbeeld pas gewag maken van zaken die boven een bepaald bedrag komen. Zou best kunnen, want ik lees alleen over zaken die de verduistering van miljoenen euro's betreft. Vaak overheidsgeld. Vaak door overheidsdienaren. Vaak van rechtse signatuur en even dikwijls van linkse. In de politiek gaan, wordt hier niet gehinderd door een Iberische variant van de Balkenendenorm.

Op dit moment spelen twee grote schandalen. Één in de provincie Valencia (rechts) en de andere in Andalucia (links) In beide gevallen hebben hooggeplaatste functionarissen de kas gelicht. Niet overdag en in het oog lopend natuurlijk, maar alleen bij dichte mist. En voor dat laatste zorgden ze zelf door euro's te verplaatsen in een nauwelijks nog te ontwarren netwerk van personen, bv's, verzekeringen, deals: bedenk het maar. De aanklagers heb er hun handen vol aan. Het lijkt me een vorm van folklore: folklorruptie, zeg maar.

Als je partij de provinciale verkiezingen wint in jouw regio, moet je vooraan staan. Het gebruik wil namelijk dat alle interessante baantjes op enig niveau (hoofd CWI, hoofd Infra, hoofd Ontwikkeling, hoofd Provinciebestuur, etc.) naar de winnende club gaan. Dit bracht tien jaar geleden ene Francisco Javier Guerrero Benítez op de post van hoofd Arbeid & Sociale Zekerheid van Andalucia. Al die tijd heeft hij de gebraden haan uitgehangen. Ik vind het van moed en genialiteit spreken. En van hoogmoed. Dat laatste heeft hem uiteraard genekt. Hij is inmiddels aangeklaagd en meneer durft in zijn 'witte dorpje' de deur niet meer uit.

Wel degelijk is er overheidscontrole op de uitgaven die in de gewesten gedaan worden. Guerrero kent in dat systeem de zwakke plekken. Door tekenverantwoordelijkheid naar zichzelf over te hevelen, wist hij jaren de controleurs een rad voor de ogen te draaien. Inmiddels is de overheid 647 miljoen euro's verder. (Dat klinkt helemaal enorm als je het zo schrijft: €657.000.000). Daar komt geen Staatsloterij met opgelopen Jackpot zelfs maar bij in de buurt. Dat geld was bedoeld om ondernemingen die in de problemen raakten, een duwtje in de rug te geven.

Guerrero had dus een grote beslissingsbevoegdheid. Je kon hem bellen met de boodschap dat zonder overheidssteun 70 werknemers op straat kwamen te staan. De volgende dag was het geld er. Ook als je noodlijdende bedrijf alleen op papier bestond. Of het na de ontvangst van de subsidie snel werd opgedoekt. Of als die zogenaamde medewerkersploeg een optelsom was van je kinderen en kleinkinderen. De godfather controleerde vooraf, nooit na afloop, daarin gesterkt door een groot vertrouwen in de mensheid: familie, vrienden, kennissen, medewerkers, dorpsgenoten, kiezers.

Nog steeds is de dankbaarheid van alle vroeggepensioneerden groot, of van de liesbreuklijders met een nieuw huis, de chronisch verkouden lieden met belangen in goedlopende cafés. En Guerrero en zijn maatjes weten van niks, hadden de folder met de aangescherpte richtlijnen nooit ontvangen, wisten niet dat ze toezichtplicht hadden. Folklorruptie.

Ik laat me nu in het milde klimaat van Tenerife omscholen tot buitenlandcorrespondent. Met overheidssteun. Daar moet ik me stevig voor inspannen. Zoals het lezen van de krant (op het strand), het volgen van het journaal (in elk etablissement staan zeker drie tv's, afgesteld op evenzoveel kanalen), praten met 'de man in de straat' (op het terras). Geen sinecure en ik versaag niet. want het doel heiligt de middelen.