Koop die tas!

Zondagavond bij 'El faro del Cabezo'. Goed beschouwd niet meer dan een betegeld lokaal met bar, twaalf tafels met stoelen, twee grootscherm-tv's (Villa Real - Granada). Plus twee gokautomaten. Op de terrassen zitten de rokers. Ongezellige tent en altijd volk. Het eten is prima.

Gisteren heb ik het boek 'De vrije wil bestaat niet' uitgelezen. Auteur Victor Lamme heeft als ondertitel bedacht: 'Over wie er echt de baas is in het brein'. Dit soort werken lees ik alsof ik er tentamen in moet doen. Passages onderstreept en al de hele dag herkauw ik delen van de inhoud. Neem nou die man bij dat ene gokapparaat. Eerder heeft hij de naar schatting 150 euro's die hij in een plastic zak heeft zitten, in keurige stapeltjes op tafel gezet en geteld. Hij heeft oosterse trekken. Zijn kompaan ziet er echt Chinees uit en mijn brein weet het al: 'Chinezen zijn gruwelijke gokkers'.

Lamme heeft het in zijn boek over de menselijke geest die altijd op zoek is naar regelmaat en orde. Ook als deze niet bestaat. Het is zinloos om het verloop van beurskoersen te voorspellen. Of de uitslag van een goktoestel. Heeft de 'Chinees' desondanks een systeem in zijn hoofd. Of geeft elke set bonuspunten hem een prettig gevoel door de toestroom van dopamine? Zo'n boek werkt na. Ik zou graag zijn kopman de scanner zien.

Dan krijg ik een sms uit Nederland. Een aanvulling op mijn laatste blog. Mijn 'merci' gaat retour en ik denk aan de schrijfster van het berichtje die onlangs na maanden van gedelibereer met zichzelf toch maar die fantastische tas gekocht heeft.  Lamme heeft over aankoopbeslissingen een mooi hoofdstuk geschreven, waarbij het zogenaamde 'Stanford-experiment' magnifiek is. Daarvoor gingen de proefpersonen in een scanner. Een reeks aan mogelijk aan te schaffen producten trekt aan ze voorbij. En wat blijkt: drie hersengebieden lichten respectievelijk op. Daarbij zegt de reactie van de 'nucleus accumbens' iets over mate van kope-kope-kope (van bijvoorbeeld een tas). De 'medial prefrontale schors' geeft vervolgens een indicatie over 'da's (g)een redelijke prijs'. Ten slotte brengt de de 'insula' de pijn in de portemonnee in beeld.

Het lezen van het brein bij dit experiment maakte verschillende dingen duidelijk. Nog beter dan de mening van de kopers zelf, voorspelde het oplichten van de drie hersen'lampjes' de uiteindelijke koopbeslissing. Waar heeft de zendster van dat sms'je van zojuist zo lang over getwijfeld bij het kopen van de tas? Over de pijn in de portemonnee. Wellicht had ze - als ze in de scanner had gezeten - al vroegtijdig geweten dat ze op den duur het voordeel van de aanschaf door zou laten wegen bij haar besluit. Tijdswinst? Zelf geniet ik er altijd van om in een vergelijkbare situatie na lang overleg met mijzelf te kunnen zeggen 'Ik heb dat ding dan te maar gekocht'. Blijf ik toch mooi de baas in mijn brein!

Professor Lamme heb ik inmiddels per e-mail laten weten dat ik in zijn lab wel met mijn kop in de scanapparatuur wil.