Straat (4); vastentrommel

Gisteren - paaszaterdag - 70 jaar geleden zat ik met vriendje Leo op de stoeprand in de Bossche Rembrandtstraat. Het was iets over 12.00 uur en de klokken waren net terug uit Rome: de vasten was gebroken. Op onze knieën hadden we onze vastentrommel die we eindelijk mochten open. Gretig keken we naar al het snoepgoed dat we daarin de afgelopen 40 dagen verzameld hadden. Het paasfeest kon beginnen.

Voor een leeftijdsgenoot met een katholieke achtergrond is bovenstaand tafereel meteen duidelijk. Feiten en taalgebruik behoeven geen toelichting. In die tijd dachten we dat het zo altijd zou blijven. Inmiddels is alles geschiedenis, ingehaald met de komst van de toverhazelaartakken vol chocolade-eitjes en de paasbrunche met bubbels. (Klinkt in deze zin iets door van spijt en kritiek?)

Uit mijn vluchtige zoektocht in afgelopen Goede Week naar de weerklank van de katholieke (paas)cultuur in straatnamen, doemt het beeld op dat de kans op een 'hit' in mediterraan Europa het grootst is. Zo liepen we - als gezegd in 'Straat (1)' op zondagmiddag 27 maart jl. in het Catalaanse Manresa door de Avinguda d’Els Dolors, De Laan der Smarten. ‘Pasen’, dachten we. En ‘Zou je in de straat met zo’n naam willen wonen’. De aanblik van koutende mensen op de terrasjes bij de buurtcafés liet niets verontrustends zien. Ook de Calle (de la) Pascua, de Paastraat, is in de Spaanse gebiedsdelen geen onbekend fenomeen. De Pietà, als afgebeeld op bovenstaande foto, vind je in Italië terug in de Via della Pietà.

In Nederland blijkt een ‘verzamelaar’ in 2012 zo’n 50 met Pasen verbonden straatnamen gevonden te hebben. De blogger treft ze aan in m.n. Gelderland, Overijssel en Drenthe en suggereert een direct verband met het in dit deel van Nederland zo populaire verschijnsel van paasvuren. Het gaat om aanduidingen als Paasbergweg, Paasweide en Paasvuurweg. Het in de voorgaande stukjes gezochte verband met al dan niet goddelijke heiligen en de Goede Week blijkt ver weg. Paasvuren lijken voor-Christelijke germaanse wortels te hebben. Het RIVM kwam deze week met een paasvuurstookalert: kans op smogvorming in de Saksische gebiedsdelen.

Ter afronding. Mijn woonplaats Den Bosch kent een Triniteitsstraat. Bestaat er een straat die echt exclusief aan God de Vader is gewijd? De vraag stelde ik me al hiervoor. In Brazilië blijkt een Rua Dios te zijn; misschien niet toevallig in de buurt van de Lagoa Santa. Even had ik een flauwe hoop op een Nederlandstalige trouvaille met de Godtsstraat in het Antwerpse Borgerhout, maar hier gaat het om een achternaam. Hoe zou het zijn om zo te heten? Bijvoorbeeld wanneer je met je vader binnenkomt in een voor jou onbekend gezelschap. Zeg je dan bij het voorstellen - verwijzend naar je pa - ‘Ik ben Godts zoon’? Ik weet nie …