maandag 21 november 2011

Bossche taal (10); 'Onder ons gezegd in Brabant'

'Onder ons gezegd in Brabant' is een boek. Oud, uit 1993 en ook weer nieuw vanwege het verschijnen van een zogenoemde 'verbeterde en vermeerderde herdruk'. De presentatie daarvan vindt plaats op woensdag 23 november 2011 in Den Dungen. Het is een kloeke uitgave geworden van 447 pagina (een toename van 151 stuks), volgeschreven door 138 Brabantse auteurs van toen en nu met hun eigen top-tien van dialectwoorden.

Dat persoonlijke lijstje is op verzoek van de redacteuren in maximaal 900 woorden toegelicht. De ene keer in een verhaal, de andere keer 'zoals in een woordenboek'. De hele provincie komt aan bod, waarbij Tilburg met acht bijdragen de kroon spant. Het schrijven en optreden in het dialect kent in deze stad een grote traditie.

Er is ook een Bossche bijdrage. Hiervoor tekenen (de onlangs overleden) Lex Reelick, Nik de Vries en ondergetekende. De keuzes van Lex en Nik hebben één woord gemeen. Dat wil zeggen: 'zo goed als'. Dat staat ook nog eens bij alletwee op de bovenste plaats. Bij Lex is dat 'juske', dat hij omschrijft als 'liefkozend woord voor jongetje' en Nik kiest voor 'jungske'. Voor de 'verdere rest' hebben de drie Bosschenaren geen overeenkomstige keuzes gemaakt.

Zelf heb ik 'uwes' in mijn persoonlijke lijstje op één gezet. Vroeger moet deze beleefdheidsvorm een groter gebruiksgebied gekend hebben. Nu is het nog aanwezig in het reservaat van de Bossche stadstaal. 'Uwes' wordt als oude tweede naamval curieus genoeg gebruikt in de nominatief, genitief, datief en accusatief. 'Uwes lopt', 'Uwes huis', 'Ik doej dè veur uwes', Ik heur uwes praote' (u loopt, uw huis, ik doe dat voor u, ik hoor u praten).

As uwes nog meer wilt wete, nouw, dan kopte dè boek toch eiges!

'Onder ons gezegd in Brabant', redactie Cor Swanenberg en Michel de Koning, Uitgeverij Van de Berg, €29,95. Geïllustreerd.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten