Stram

Deze tekst staat op 13 mei 2018 in De Bossche Omroep als column in de rubriek 'Onder de Boschboom'.

Als tienjarige zong ik op de radio mee met Al Jolson. In mijn brokkelige Engels werd ‘Swanee’ ineens ‘O dear, how I love ya, how I love ya, my dear old Mammy’. Mijn ma was dik 50: in mijn jonge ogen dus bekant bejaard. ‘Dear old Mammy’.

Jolson? Kijk ‘s op YouTube. Daar staat ie nog. Nog wel; naast Sinterklaasknecht. Schoenpoetsdonker. Sinds ik zelf ongevraagd verkleurd ben van blanke naar witte man, besef ik dat ik als kind met mijn gedweep fout moet hebben gezeten. Toen nog in onschuld. Overigens raakte ik in die tijd - begunstigd door het pigment van moederszijde - na slechts één zomers bezoek aan Maas of IJzeren Vrouw zo gekleurd als een Siciliaanse landarbeider. Ons mam zocht voor de vergelijking toen wel een andere geografische hoek op, die ik nu in het openbaar liever achterwege laat.

Kleur; een gevoelig onderwerp. Inmiddels is 4 mei achter de rug. Ik heb er geen behoefte aan gehad om bij de kranslegging in de Casinotuin een schreeuwprotest te organiseren. Naarmate ik ouder word, ga ik me minder verbazen over maatschappelijke verschijnselen. Dat van die harde roepers bracht me wel even van mijn stuk.

Waar ik niet in kantel, is in mijn weigering om op 27 april met een oranje vlaggetje te lopen. Deze tegendraadsheid heb ik geërfd van ons pa. Die had weinig met het instituut koningshuis. Zijn aversie wortelde in een ver verleden, dat voor hem nog niet voorbij was. Den Bosch beleefde hij nog steeds als een door de Hollanders ingenomen stad. ‘Elke hoogste baan bij een overheidsgerelateerde organisatie komt niet bij een katholieke zuiderling’, voerde hij aan. Senior was op het gebied van 1629 en de gevolgen voor Den Bosch en Brabant, een - zeg maar - ijzervreter. Op ‘My dear old Swanee’ had hij niets tegen. ‘Merck toch hoe sterck’ kon niet door de beugel. Staat ook op YouTube.

Er zouden plannen bestaan om de capitulatie van14 september 1629 te herdenken in 2029. Ik weet niet of de titel ‘inname’ of ‘bevrijding’ wordt. In het laatste geval kom ik in het geweer, vooropgesteld dat ik dan nog onder ons ben. Als het moet, ga ik ondergronds, hoewel het mijn voorkeur geniet om dan als 81-jarige, stram in het gelid (mijn part van de rimmetiek) staandebeens Frederik Hendrik zwart te maken met citaten uit het onderzoek van Leo Adriaenssen. Wedden dat er bijval komt van nog wat ouwe zeurende zotten?

De wereld kantelt dus en Den Bosch draait mee. Eerder lieten we diezelfde F. Hendrik de ouwe koningin begroeten bij haar entree op 30 april 2007. En zolang er hier nog een salonboot met een stedendwingende naam vaart, blijf ik attent. ‘t is mar dègget vast wit!