Azoren (6); 'Under the Volcano'

Op 17 juni 17.15 uur steken we binnen een half uur met de veerboot over van Horta, Faial naar Madalena op Pico. Autoverhuur en hotel liggen op loopafstand. Dit keer kijkt onze kamer uit over zee. Later, achter een lokale wijn plus chips op het balkon, kijken we in de ondergaande zon naar een tegenlichtopname van Faial.

De internationale omgeving van Horta lijkt ver weg. Geen zeezeilers die hier vanaf elke denkbare plek op de wereld aanmeren. Onze eerste indruk van Madalena is er een van dorpse rust. Met een kerkklok die elk hele uur twee maal slaat.

Die indruk wordt dinsdag 18 juni bevestigd als we met de auto Pico rondrijden. Faial, het vorige eiland, heeft één verkeerslicht. Op Pico wordt zelfs dat aantal niet gehaald. 

Een snoer aan kleine dorpjes aan zee die vaak naar een al dan niet bekende heilige genoemd. Overal een grote kerk met twee torens. Veel van die plaatsjes verwijzen met uitkijkposten en oude werkplaatsen - nu musea - naar de in 1980 stopgezette jacht op walvissen.

Pico is qua oppervlakte het tweede grote eiland met van de Azoren. Met zijn 15.000 inwoners wat petieterig. Op het westelijke gedeelte bevinden zich veel kleine wijngaarden. Het gaat hierbij om duizenden kleine rechthoekige stukjes ommuurd land die voor een belangrijk deel het gezicht van Pico bepalen. Zeker tijdens het eerste gedeelte van onze rit van Madalena tot Lajes do Pico is dit zo. Het decor wordt daarbij gevormd door de vulkaan, met 2.351 m. Portugals hoogste berg. Het lijkt of die kolos steeds over mijn schouder meekijkt en ik denk aan het boek dat in mijn geboortejaar verscheen: 'Under the Volcano'.

Op donderdag 19 juni gaan we naar de 'Furna de Frei Matias' voor Wandeling 22 uit 't buukske'. Geen cirkelroute dit keer: deze tocht loopt van boven naar beneden. 'Mèkkelijk zat' dus.

Een taxi brengt ons naar het startpunt op zo'n 400 m hoogte. De chauffeur heeft jaren in Canada gewoond. 'Na de aardbeving van 1957 op Faial werd de emigratie bevorderd. De mensen waren arm en ze gingen. Nu is het gelukkig anders hier: er is veel meer werk. Mijn moeder - bijna 86 - woont er nog, bij mijn zus. Van mijn kinderen is er nog één daar. De tweede woont in Brazilië en de derde hier'.

Net zoals in september 2012 op São Miguel komen we ook dit keer geregeld Portugese Canadezen tegen. Toeristen en remigranten. Die tweede categorie heeft zelfs een eigen straat volgebouwd in Madalena. 

Op zoek naar de 'Grot van broeder Matias', een oude lavadoorgang. We lopen door die natuurlijke tunnel en beginnen dan aan de afdaling langs landbouwwegen en paden. Constant langs perceelafscheidingen van lavastenen. Een compleet herbarium aan planten en bloemen (wilde rozen). Plus een groot assortiment vogels. Ook hier kikkers in elke drinkbak voor het vee. De mensen hebben gedurende eeuwen de bebouwbare meters ontworsteld aan de harde lavabodem. Waar muurtjes de verwijderde stenen niet meer konden opnemen, zijn de zwarte brokken op hopen gegooid: kleine mijnstorten in het landschap.

De gehele wandeling hebben we zicht op Faial. De krater van dat eiland komt langzaam onder de wolken vandaan. De piek achter ons blijft langer verscholen. 

We eten onze broodjes op in de mooie tuin-picknickplaats van de Quinta das Rosas en komen van daar vrij snel in Madalena.

Iets voor dat stadje zitten we laag genoeg voor de druiventeelt. In Madalena is daar zelfs een museum aan gewijd dat we en passant bezoeken. Op het terrein van dat voormalige klooster bevindt zich ook het grootste areaal aan drakenbomen van alle (voormalige) Portugese en Spaanse Atlantische eilanden vóór Europa en Afrika. 

Wijnstokken kwamen rond 1470 op het eiland. Kloosterlingen bevorderden verbouw en wijnproductie. Veel wijngaarden waren in het bezit van lieden die aan de overkant woonden. Ook moet in 1482 Josse van Huerter aan deze kant belangen gehad hebben. Deze Vlaming wordt genoemd 'senhor do Faial’.

Vanwege de wind staan de stokken achter muurtjes van lavastenen. De buitenste bescherming reikt tot twee meter. Daarbinnen bevinden zich dwarsmuurtjes die lager zijn. Ze houden mede door hun zwarte kleur de warmte lang vast waardoor ze ook als het donker is, meewerken aan de opbouw van het suikergehalte in de druif.

Een totaal van 987 ha aan deze wijntuinen staat inmiddels op de UNESCO werelderfgoedlijst. En langs de rijksweg staat zowat om de 100 meter een bord dat daarnaar verwijst. 'Mèkkelijk zat' dus.