Indische mensen

Eind jaren vijftig verlaten veel Nederlanders de voormalige kolonie Indië. Zoveel, dat de staat ze 'opvangt' in pensions. Contractpensions. Dit woord snap ik dan meteen. Over dat die mensen spijtoptanten genoemd worden, moet ik wel wat langer nadenken. Naar mijn idee kun je het nergens beter hebben dan bij ons.

Vervelend vind ik wel dat we dit keer niet terecht kunnen bij de mensen in Oud-Valkenburg waar wel al heel wat keren de zomervakantie doorbrachten. Ook zij zijn contractpension geworden. Dus wijken we uit naar Houthem-Sint Gerlach.

Van daar wandelen we op we op een dag langs de Geul naar onze oude stek. 'We zijn er kind aan huis', zegt ma. Als ik er ben, mis ik alles: het roeien en vissen bij kasteel Chaloen, de houten forellenfuik bij de slotgracht, de speelwei met de andere jongens. En Martha, die onnavolgbaar romig tijdens het avondmaal kan vragen: 'Heefd-u-van-allas-genoejg?'

In de keuken mogen we via het doorgeefluik kijken naar de pensiongasten. Indische mensen, zoals ma ook dit keer weer zegt. Ik ben verbijsterd: de eetzaal zit vol met vrouwtjes in sarong en kebaya. En overal staan petroleumstelletjes waarop ze koken. Het lijkt op de kampong van de wandkaarten op school. Alleen de missionaris ontbreekt. Ik voel me ontdaan en bedenk dat deze landgenoten hier zijn en tegelijkertijd ver weg.

's Avonds spreken mijn ouders in Houthem-Sint Gerlach na afloop van de avondmaaltijd met een ander echtpaar. Dat stel heeft een dochter van mijn leeftijd en wij worden verondersteld samen te gaan spelen. Haar vader komt ook uit Indië en hij ziet er net zo blank uit als wij. Toch heeft hij in het Jappenkamp gezeten. Ik vind zijn verhalen spannend, zeker als we in zijn mond mogen kijken naar de plek waar de Jap wat kiezen uit de rij heeft geslagen.

Als ik veel later voorzitter ben van een Indische-Nederlandse vriendschapsvereniging, kan ik een boek schrijven over contractpensions en uitgeslagen tanden. Ik weet niet welke van de twee zaken voor de betreffende personen het meest beschamend is.