Inca's in Mildam

Joseph Ferdinand Cheval, (1835-1924) beter bekend als facteur Cheval, bouwde in zijn vrije tijd 33 jaar lang aan wat hij noemde 'le Palais Idéal'. Daarna besteedde hij nog acht jaar aan de constructie van zijn graf. Het basismateriaal voor dit alles verzamelde deze postbode tijdens de uitvoering van zijn beroep. Naarmate onderweg de posttas leegraakte, kreeg hij meer plek voor de interessante stenen die hij al lopend tegenkwam. Cheval moet op die manier gewerkt hebben als een paard.

Het paleis van deze 'naïeve architect' in Hauterives (Drôme) is een bezoek waard. Je waant je er voor even tussen wat tempels zoals ze in Zuid-Oost Azië staan.

Aan deze opmerkelijke man moesten we op 13 oktober denken tijdens onze wandeling in de buurt van het Friese Oranjewoud. Tussen twee haakjes: in die omgeving hebben de verre voorvaderen van de huidige koning hun sporen achtergelaten. De aan de Oranjes verwante Friese Nassautak leverde generaties provinciestadhouders en trok in 1747 naar Den Haag toen daar de erfgenamen op. Willem-Alexander is dus eigenlijk een Fries. Ieder weet dat hij ooit de Elfstedentocht reed.

Terug naar Cheval. Misschien bracht hij de in de buurt van Oranjewoud woonachtige Louis Leroy (geen Oranje-nazaat) op het idee om ook een bizar gebouw neer te zetten, gemaakt van gestapelde stoeptegels, keien, stenen, stoepranden etc. Opmerkelijk. Alsof je tussen Maya- of Incatempels loopt. Zelf noemde hij deze schepping de Ecokathedraal.

Louis G. Leroy (1924-2012) is de ontwerper en bouwer van dit stuk 'land art'. Met de gemeente Heerenveen, had hij afgesproken de in onbruik geraakte overheidsstraatmaterialen bij hem af te leveren. Dat gebeurt nog steeds, ook nu na zijn dood het werk in Mildam wordt voortgezet door vrijwilligers.

Cement komt er niet aan te pas. Stapelen, is het werkwoord. Hij wilde met het construeren van zijn kathedraal demonstreren wat het betekent om ‘samen te werken met de groeikracht der natuur om op die wijze de hoogste graad van complexiteit te bereiken’. Zoals in de middeleeuwen mogen nog generaties er verder mee bezig zijn.

Op de plaatsen waar je tussen de hoog opgetaste stenen klautert, verschijnt in mijn fantasie het beeld van bijvoorbeeld de Inca-gebouwen in Machu Picchu (Peru), die ik - door het lezen van een boek over de ‘legendarische’ Heinrich Schliemann - sinds mijn twaalfde van de plaatjes ken. Ik droom daar verder van on de titel 'Inca's in Mildam'.