vrijdag 10 januari 2014

7 x Grote Bek

In de buurtgemeentes rond onze stad is de 'grote bek' van de Bosschenaren een begrip. En zowat het eerste wat ons toegekend wordt na het vermelden van 'de plaats van herkomst'. Traditie. Folklore.

Inmiddels heb ik zeven theorieën ontwikkeld ter verklaring van dit mondige fenomeen. Zeven is een mooi getal: er gaan evenveel dagen in een week, er zijn zeven dwergen en evenzovele geitjes.

Berust het bestaan van de ons aangemeten grote bek op een sprookje? Om op deze vraag antwoord te geven, heb ik die zeven ontstaanstheorieën uiteraard getoetst voor ik er mee in de openbaarheid trad. Dat laatste gebeurde voor het eerst in Vughts kasteel, een 'veilige' plaats voor zoiets. Tenslotte vertoont de bevolking van dat dorp een sterke verwantschap met Den Bosch. Zo heeft jarenlange uitwisseling ervoor gezorgd dat het Vughts en het Bosch identiek klinken.

Bovendien is Vught nauw betrokken bij één van die zeven theorieën: de commandothese.

Kijk, vanaf de stichting van Den Bosch eind 12de eeuw had de vesting een defensieve functie. Grenzend aan Gelre en Holland wilde de hertog van Brabant zijn gewest in het noorden verzekerd zien van een wachtpost aan de Maas. Militaire activiteiten waren vanaf het begin hier gewoon gewoon.

Vervolgens bevolkten eeuwen lang soldaten de bebouwing binnen de wallen. Eerst waren er de lokale schutterijen; later kwamen de huurlingen uit Spanje, Italië, Frankrijk, Duitsland, Engeland, Schotland, Zwitserland, etc. Een aantal daarvan bleef voorgoed.

Het huurleger maakte plaats voor soldaten van eigen bodem en de Bossche kazernes kregen uitbreiding in Vught. Jongens die hier 'opkwamen voor hun nummer' trouwden met Bossche meisjes en werden inwoner van de stad.

En al die tijd leefden generaties Bosschenaren met en tussen soldatenvolk dat gewend was te commanderen en gecommandeerd te worden. Praten met stemverheffing zonder anderen aan het woord te laten, het eerste en gelijk laatste woord willen hebben, kroop in het DNA van de mensen hier.

Waar of een sprookje? En naast deze theorie heb ik er nog zes. Ik heb ze gister nog met veel plezier voorgelegd aan een Bosch gezelschap tijdens een nieuwjaarsborrel. Dolle pret. Temidden van dit gehoor zou mijn pa na afloop gezegd hebben: 'Ge lult goed, mar ge it beter'.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten